ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলটো যেন স্বৰ্গ আৰু সৌন্দৰ্য্যৰ প্ৰকৃতি অন্বেষণৰ বাবে এক ব্যতিক্ৰমী স্থান। উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এই সাত ভগ্নীক দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা অহা যাত্ৰীসকলৰ বাবে সদায় সপোনৰ গন্তব্যস্থান হিচাপে বিবেচিত হৈ আহিছে।
উশাহ লোৱাৰ দৰে প্ৰাকৃতিক দৃশ্যৰ স্থান হোৱাৰ উপৰিও উত্তৰ-পূব ভাৰতে সমগ্ৰ ইতিহাসত সমাজ, অৰ্থনীতি, ৰাজনীতিৰ বহু পৰিৱৰ্তন সাক্ষী হৈ আহিছে। পণ্ট. ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুৱে মণিপুৰক “ভাৰতৰ মণি” বুলি উল্লেখ কৰে। গতিকে, নটা পাহাৰেৰে আগুৰি থকা উশাহ লোৱাৰ দৰে ৰাজধানী চহৰ ইম্ফলখন পৰম্পৰা, সংস্কৃতি আৰু ক্ৰীড়াৰ বাবে জনাজাত যদিও চহৰখনত সৰ্বমহিলাৰ বজাৰো আছে, সম্ভৱতঃ এছিয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ।
ইম্ফলৰ এখন বজাৰত মণিপুৰৰ চহকী সংস্কৃতি আৰু ইতিহাসৰ সাক্ষী। কেৱল এইটোৱেই যে ই সৰ্বমহিলাৰ বজাৰ হোৱাৰ বাবেই নহয়, এছিয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ, কেৱল মহিলাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত আৰু পৰিচালিত। ইম্ফলৰ খোৱাৰমবন্দ বজাৰত অৱস্থিত ‘মাতৃৰ বজাৰ’ বা ইমা কেইথেল বা নুপি কেইথেল নামেৰে জনাজাত। ৫০০ বছৰীয়া এই বজাৰখনো আটাইতকৈ পুৰণি বজাৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম, যিটো এশ বছৰতকৈও অধিক পুৰণি।
এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ সৰ্বমহিলা পৰিচালিত বজাৰ ইম্ফলৰ আঁৰৰ ইতিহাস
মণিপুৰৰ মাজমজিয়াত ইমা কেইথেল নামৰ ৫০০ বছৰীয়া বজাৰখন বিভিন্ন কাৰণত একক। ‘ইমা কেইথেল’ত প্ৰায় ৫ হাজাৰ মহিলা দোকানীৰ অনুজ্ঞাপত্ৰ আছে। এই অনুজ্ঞাপত্ৰসমূহ এটা পৰিয়ালত এটা প্ৰজন্মৰ পৰা আন এটা প্ৰজন্মলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয়। ইয়াক এছিয়াৰ আৰু সম্ভৱতঃ বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ সৰ্বমহিলাৰ বজাৰ বুলি ভবা হয়।
বিশ্বাস কৰা হয় যে এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ সৰ্বমহিলাৰ বজাৰখন ষোড়শ শতিকাৰ পৰাই মহিলাসকলে পৰিচালনা কৰা মুষ্টিমেয় ষ্টলৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল।
কোৱা হয় যে মণিপুৰ ৰাজ্যত লাল্লুপ-কাবা নামৰ বলপূৰ্বক শ্ৰম ব্যৱস্থা জাপি দিয়াৰ বাবে মেইথেই সম্প্ৰদায়ৰ সকলো পুৰুষে সেনাবাহিনীত সেৱা আগবঢ়োৱাটো বাধ্যতামূলক আছিল। যিহেতু সকলো পুৰুষে সেনাবাহিনীত সেৱা আগবঢ়াইছিল, সেয়েহে মহিলাসকলে খেলপথাৰ আৰু অন্যান্য স্থানলৈ নামিছিল য’ত পৰম্পৰাগতভাৱে পুৰুষে জীৱিকা আৰু জীৱিকা নিশ্চিত কৰিবলৈ ৰাজত্ব কৰিছিল। লাহে লাহে স্থানীয় বজাৰলৈ পৰিণত হোৱা এই মহিলা সমাজত যোগদান কৰিবলৈ অধিক মহিলা আগবাঢ়ি আহিল, আৰু মহিলাসকল এই বজাৰৰ মুখ হৈ আহিছে।
এইদৰেই মণিপুৰী মহিলাসকলে নিজৰ উদ্যোগীকৰণৰ দক্ষতা বিকাশ কৰি নাৰী সৱলীকৰণৰ প্ৰতীক হৈ পৰিল। নিজৰ সুকীয়া চৰিত্ৰ, মৰ্যাদা, আত্মপৰিচয়ৰ সৈতে মহিলা ব্যৱসায়ীসকল ৰাষ্ট্ৰৰ গৌৰৱ।
কেৱল বিবাহিত মহিলাইহে ব্যৱসায় কৰিব পাৰিব
পণ্ডিতসকলৰ মতে মেট্ৰিয়াৰ্কৰ বজাৰত এটা অস্বাভাৱিক নিয়ম আছে: ইয়াত কেৱল বিবাহিত মহিলাইহে ব্যৱসায় কৰিব পাৰে আৰু এই প্ৰথা বছৰ বছৰ ধৰি চলি আহিছে। এই বিবাহিতা মহিলাসকলে ইউনিয়নৰ পৰা ঋণ লৈ ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰিব পাৰে আৰু লগতে কিছু সময়ৰ ভিতৰত সেই ধন পৰিশোধ কৰিব পাৰে।
বজাৰখন সম্পূৰ্ণৰূপে মহিলা সংঘই পৰিচালনা আৰু পৰিচালনা কৰে। বছৰ বছৰ ধৰি চলি অহা এটা প্ৰথা অনুসৰি বজাৰত কেৱল বিবাহিত মহিলাইহে ব্যৱসায়িক কামত লিপ্ত হ’ব পাৰে। নুপি কেইথেলত বিবাহিত মহিলাসকলে ইউনিয়নৰ পৰা ধন ধাৰ কৰি সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰি ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰে আৰু পিছত ঘূৰাই দিয়ে।
যেতিয়া ইম্ফলৰ ঐতিহাসিক বজাৰখনে সংগ্ৰাম কৰিছিল
ইমা কেইথেলৰ মহিলাসকলৰ জীৱনত যিদৰে আছিল, সকলো কেতিয়াও সমান্তৰাল নাছিল। ১৮৯১ চনত মণিপুৰ ৰাজ্যত ব্ৰিটিছে প্ৰৱৰ্তন কৰা নিৰ্দিষ্ট সংস্কাৰৰ প্ৰভাৱ স্থানীয় লোক আৰু স্থানীয় বজাৰত পৰিল। নতুন সংস্কাৰ আইনসমূহে স্থানীয় লোক আৰু কৃষকৰ প্ৰতি অতি কম বিবেচনাৰে বহিঃ বাণিজ্যৰ পক্ষপাতী। এই অনাস্থাই মহিলাসকলৰ জীৱনক স্তব্ধ কৰি তোলা নতুন সংস্কাৰৰ বিৰুদ্ধে ক্ষোভ আৰু প্ৰতিবাদত ইন্ধন যোগাইছিল। কিছু সময়ৰ পাছত মহিলাৰ ঐক্যই অৱশেষত তেওঁলোকক এটা স্থান লাভ কৰিলে যিটো তেওঁলোকে নিৰ্মাণ কৰিছিল আৰু সঠিকভাৱে নিজৰ কৰি লৈছিল।
ইম্ফলৰ মাজমজিয়াত থকা বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ সৰ্বমহিলা বজাৰখন, যিখন স্থানীয় লোকৰ বাবেও জীৱনৰেখা, ২০১৬ চনৰ ৪ জানুৱাৰীত মণিপুৰত সংঘটিত হোৱা ৬.৭ প্ৰাবল্যৰ ভূমিকম্পত সম্পূৰ্ণৰূপে ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল।বজাৰ ভৱনটো পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ প্ৰায় দুবছৰ সময় লাগিছিল , আৰু অৱশেষত সম্পূৰ্ণ সংস্কাৰৰ পিছত পুনৰ মুকলি হ’ল। এতিয়া বজাৰখন ক্ৰেতাৰে বুৰ গৈছে আৰু মণিপুৰৰ পৰ্যটকৰ বাবে অন্যতম বৃহৎ আকৰ্ষণ। ইম্ফলৰ হৃদস্পন্দন।
ইমা বজাৰৰ বিশেষত্ব কি?
বজাৰখন তিনিটা অট্টালিকাত ভাগ কৰা হৈছে, যথা- ইমা মাৰ্কেট, নিউ মাৰ্কেট, আৰু লক্ষ্মী মাৰ্কেট। ৩.৫ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত এই বজাৰখন।
পূৰ্বে এই দোকানসমূহ চেডত ৰখা হৈছিল যদিও ইম্ফল পৌৰ পৰিষদে চাৰি মহলীয়া অট্টালিকা নিৰ্মাণ কৰিছে যাৰ পৰা বৰ্তমান বজাৰখন চলি আছে।
মহিলাসকলে প্ৰতিদিনে প্ৰায় ৬,০০০–১০,০০০ টকা উপাৰ্জন কৰে, আৰু পুৰুষক ইয়াত কেৱল বজাৰ কৰিবলৈহে অনুমতি দিয়া হয়, ব্যৱসায়ৰ বাবে নহয়। বজাৰত শাক-পাচলি, ফল-মূল, বস্ত্ৰ, খেলনা, মাছ, মছলা, বাচন-বৰ্তন আদি সামগ্ৰী উপলব্ধ। এছিয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সৰ্বমহিলাৰ বজাৰ।
মণিপুৰৰ অৰ্থনীতিত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে
স্বাধীনতাৰ পিছত কেথেল মাৰ্কেটখন এক ব্যস্ততাপূৰ্ণ ঘটি থকা ঠাইলৈ পৰিণত হয়, তাত হাজাৰ হাজাৰ মহিলা ব্যৱসায়ীয়ে ঘৰুৱা সামগ্ৰী, বস্ত্ৰশিল্প, হস্তশিল্প, শাক-পাচলি আৰু মাংস বিক্ৰী কৰিবলৈ গোট খাইছিল। বিভিন্ন ভাড়াৰ ব্যৱস্থা কৰাৰ লগে লগে এই বজাৰখন ইম্ফলৰ বাণিজ্যিক আৰু অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ পৰিছে। মণিপুৰৰ অৰ্থনীতিত এই বজাৰখনে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
0 Comments:
Post a Comment